Generalnie większości z nas słowo pustynia kojarzy się z nieograniczoną ilością piasku, żółciutkiego, ciepłego, przesypywanego przez wiatr z miejsca na miejsce. I jeszcze takiego, w którym można zostawić ślady swych stóp, tak pięknie wyglądające na zdjęciach. Czyli Sahara. A niestety / stety większość pustyń na świecie jest kamienistych. Ja tam lubię kamieniste, bo 1. Nowa architektura tarczy Z polskiego punktu widzenia, najwaŜniejszą decyzją jest całkowita rezygnacja z budowy radaru w Czechach oraz bazy z 10 wyrzutniami antyrakiet (GBI – ground-based interceptors) do zwalczania pocisków balistycznych dalekiego zasięgu, która miała powstać w Redzikowie. Pustynia Błędowska rowerem. Proponowana przez nas wycieczka rowerowa wokół Pustyni Błędowskiej to krótka pętla o długości ok. 5 km. Wiedzie ona ścieżkami, które powstały w ramach pierwszych etapów budowy tras VeloPrzemsza oraz tak zwanej Trasy Pustynnej. Nawierzchnia jest przeważnie szutrowa, porządnie utwardzona, a ruch Pustynia Błędowska z psem – regulamin. Zwiedzanie pustyni jest możliwe na wybranych ścieżkach. Strona Pustyni Błędowskiej radzi, aby korzystać z Pustyni od 1 kwietnia do 31 października w godz. od 6.00 do 22.00, a od 1 listopada do 31 marca od godz. 7:00 do 17:30. Na terenie pustyni nie można wjeżdżać wszelkimi pojazdami System drewnianych altan połączonych pomostami (z lotu ptaka przypominający kompasową „różę wiatrów”) wraz z tablicami informacyjnymi. Położenie: Południowa część Pustyni Błędowskiej Królowa polskich rzek z lotu ptaka robi 23 listopada 2023, 16:29 W tych gminach z Małopolski żyje się najlepiej. „Gmina dobra do życia" 2023 Pustynia Błędowska zawsze była Co do schronu na Czubatce w Kluczach - na pewno stał już 31 maja 1944, widać go na zdjęciu lotniczym. Jeden z użytkowników Wikimapii twierdzi, że schron wraz z wieżą na Dąbrówce w Chechle powstał już po wojnie, zbudowany przez LWP w latach 50'. Jest ktoś w stanie to potwierdzić? Oba obiekty zaznaczono już na mapie z lat 1958-63. Polska z Drona Pustynia Błędowska. Opublikowano. 8 marca 2021. Autor filmu: Aga Artur Data dodania na YouTube: 22 kwietnia 2018r. Czytaj więcej o: Projekt Pustynia Błędowska a silne zjawiska pogodowe Monitoring Przyrodniczy 2015 Monitoring przyrodniczy wykonany w ramach After-Life CP w 2015 roku w ramach trawłości projektu LIFE NAT/PL/000259 „Czynna ochrona kompleksu priorytetowych siedlisk napiaskowych (*6120, 2330) w obszarze Natura 2000 na Pustyni Błędowskiej" Pustynia Błędowska powstała w średniowieczu w wyniku działalności przemysłowej człowieka i wycinki drzew na potrzeby kopalni ołowiu i srebra. Drzewa rąbano tak intensywnie, że z czasem odsłoniła się rozległa pustynia – licząca nawet 150 km kw. gigzn7. Żar leje się z nieba, nigdzie najmniejszego schronienia przed słońcem... W XX wieku częściowo zalesiona, ale wciąż imponująca, największa pustynia w Europie - Pustynia Błędowska! Nadal nie jest dostatecznie wykorzystana turystycznie. A przecież aż prosi się o sezonową oazę pośrodku, do której po złocisty trunek trzeba iść kilometr piaskiem albo całoroczną zagrodę wielbłądów, oferującą latem przejażdżki po wydmach. "Polska Sahara" leży w Zachodniej Małopolsce, na granicy województwa śląskiego i małopolskiego. Najbardziej na zachód wysunięta część pustyni znajduje się w położonej w Metropolii GZM dzielnicy Dąbrowy Górniczej, Błędowa. To właśnie od nazwy tej ówczesnej wioski, polski geograf Wacław Nałkowski w 1889 roku nadał temu obszarowi nazwę Pustynia Błędowska. Nie od błądzenia, jak twierdzą niektórzy, znający niezwykłe historie o zdarzających się tu kiedyś najprawdziwszych fatamorganach, czyli niezwykłych złudzeniach optycznych znanych z Afryki. Jak wygląda Pustynia Błędowska Pustynia leży pośrodku szerokiego pasa sosnowych lasów. Jest ogromna, ma prawie 10 km długości i 4 km szerokości, zajmując obszar około 32 km². Wielkie połacie piasku mają średnią głębokość aż 20 metrów, a miejscami znaczne więcej. Przez pustynię przepływa niewielka Biała Przemsza o wyjątkowo zimnej i czystej wodzie oraz, jak nietrudno się domyślić, pięknych piaszczystych brzegach. Do niedawna na terenie Pustyni Błędowskiej można było obserwować zjawiska charakterystyczne dla naturalnych pustyń, takie jak fatamorgany, burze piaskowe i wydmy. Obecny pejzaż pustyni jest znacznie mniej pustynny. Krótko po II wojnie światowej postanowiono teren odpustynnić - znaczną część terenu zaorano i posadzono na nim las. Ograniczenie terenu pustynnego sprawiło, że drzewa i krzewy zaczęły coraz mocniej porastać resztę terenu, a część piaszczystych wydm zarosła trawą i zaczęły przypominać łąki. Dopiero w XXI wieku rozpoczęto starania o ochronę tego unikalnego w skali kontynentu terenu i przywrócenie mu charakteru pustyni. Prowadzone są obecnie prace mające na celu wykarczowanie zarastających pustynię drzew i krzewów. W piaskach Pustyni Błędowskiej znajduje się prawie 100 gatunków roślin typowych dla terenów pustynnych i zmiennych warunków wydmowych, a wśród nich wiele unikalnych, wyjątkowo rzadkich i chronionych gatunków. Ten pustynny teren nie jest niezamieszkały - co może zdziwić zwierząt jest tu wielka ilość. Samych ptaków jest prawie 150 gatunków, w tym pustynno-stepowy kulon znany z pustyń Afryki czy Australii. W przeszywającej pustynię rzece żyją ryby, a na jej piaszczystych brzegach piżmaki i bobry. Spotkamy tu też węże, jaszczurki oraz wiele odmian owadów. Skąd się wzięła ta pustynia? To jest rzeczywiście ciekawe. W środku Europy i to wcale nie tej południowej - taka okazała osobliwość przyrodnicza! Pustynia Błędowska nie jest tworem całkowicie naturalnym. Ogromne ilości piasku oczywiście były tu wcześniej, ale cały teren porastał gęsty las. Do powstania tu pustyni przyczynił się popularny nie tylko w Górnym Śląsku, ale też Zachodniej Małopolsce, przemysł górniczy. Pustynnienie rozpoczęło się już w Średniowieczu, kiedy w rejonie małopolskiego Olkusza powstały kopalnie srebra i ołowiu. Do wzmocnienia szybów kopalnianych potrzebne były wielkie ilości drewna - te pozyskiwano z błędowskiego lasu. Ta właśnie intensywna wycinka drzew, a także pobór wód gruntowych na terenach, gdzie podłoże stanowią żwiry i piaski, doprowadziły do powstania pustyni. Jak dojechać do Pustyni Błędowskiej Jadąc z Katowic, Krakowa lub Warszawy, należy kierować się na miejscowość Klucze. Pustynia Błędowska ma dostępne trzy punkty widokowe: Wzgórze Czubatka w centrum Kluczy (dojazd od ul. Górnej), Róża Wiatrów poniżej centrum (dojazd od ul. Bolesławskiej) oraz Wzgórze Dąbrówka we wsi Chechło (dojazd od ul. Kluczewskiej). Ciekawostką jest, że w późniejszym utrzymaniu pustynnego charakteru pomogło wojsko. Otóż od początku XX wieku ten ogromny, odludny i niezwykle trudny teren upodobały sobie europejskie armie - najpierw zaborcza rosyjska, potem międzywojenna polska, okupacyjna niemiecka i na powrót polska. Pustynia Błędowska służyła jako poligon wojskowy przez długie lata. Na teren pustyni długo obowiązywał zakaz wstępu, a po ćwiczeniach piechoty i artylerii pozostało w piaskach wydm mnóstwo łusek i strzępów pocisków. Zdarzają się również groźne niewybuchy, z których pustynia jest sukcesywnie oczyszczana. Obecnie tylko część pustyni wykorzystują wojska spadochronowe, których efektowne ćwiczenia można co pewien czas oglądać. Pustynia Błędowska okazała się również wdzięcznym plenerem dla filmowców. Nakręcono tu część pustynnych scen do polskiej superprodukcji "Faraon" z 1965 roku. Pustynię docenili też niezliczeni fotografowie, amatorscy i profesjonalni, stąd nie może dziwić wielka popularność tutejszych wydm w zdjęciowych sesjach ślubnych. Pustynia Błędowska dobrze prezentuje się również z lotu ptaka, co udowodniają kamerzyści operujący dronem. Pustynia Błędowska Największa w Polsce pustynia ma swoje miejsce na terenie Dąbrowy Górniczej, małopolskiego miasta powiatowego leżącego na terenie województwa śląskiego oraz Metropolii GZM - poznaj miasto! Zdjęcia: 1. Redooq, 2. Jerzy Opioła, 3. Hans Hillewaert, Video: Redooq Tekst: Natalia Tomecka, Wikipedia, opracowanie własne  Ślusarz 24:  Pustynia Błędowska znajduje się w liczącej ponad 2,5 tys. km² Metropolii - poznaj całą Metropolię! Patrycja Dziadosz 22 czerwca 2019, 8:46 Archiwum Gmina KluczePustynia Błędowska nazywana również "Polską Saharą" na przestrzeni ostatnich kilkudziesięciu lat diametralnie zmieniła swój wygląd. To niewątpliwie jedna z większych atrakcji przyrodniczych i krajobrazowych w kraju. Ciekawostką jest fakt, że jeszcze na początku XX wieku można było zaobserwować na jej terenie burze piaskowe oraz zjawisko fatamorgany. Niestety zamiana klimatu i sztuczne nasadzenia spowodowały, że jest coraz mniej odsłoniętych piasków. Pustynia Błędowska wykorzystywana jest przez wojsko od ponad 100 lat, a dzieje armii, która ją wykorzystywała są nieodłącznie związane z historią Polski. Pierwszym udokumentowaną obecnością wojska w okolicach Pustyni są czasy powstania styczniowego i Garybaldczyków, którzy zaobserwowali zjawisko fatamorgany, a dzięki niemu dostrzegli maszerujący oddział nieprzyjaciela. Wiemy o tym z relacji kpt. Macieja Koneckiego uczestnika tamtych wydarzeń. W czasie I Wojny Światowej w dniach 11-15 listopada 1914r. swoje ćwiczenia na Pustyni Błędowskiej miał Batalion Pomocniczy Piechoty Legionowej, który stacjonował w Chechle. Były to ćwiczenia strzeleckie przed Bitwą pod Krzywopłotami, która miała miejsce 17 i 18 listopada 1914 roku. Dodać trzeba, że były to bardzo intensywne ćwiczenia i były to też jedyne manewry tego batalionu przed tą bitwą, a sama bitwa, którą potem stoczyli została nazwana przez samego Marszałka Józefa Piłsudskiego "Krzywopłockimi legionowymi Termopilami" W okresie międzywojennym do ćwiczeń Pustynię Błędowską wykorzystywało Wojsko Polskie a konkretnie piechota i artyleria z Armii Kraków oraz lotnicy z 2 Pułku Lotniczego z Krakowa oraz 1 Pułku Lotniczego z Warszawy. Manewry na Pustyni Błędowskiej odbywały się różną częstotliwością. Ciekawostką jest, że w czasie jednego z nich 1 czerwca 1938 roku na Pustynię runął samolot PZL 23 Karaś, w którym zginęła cała 3 osobowa załoga. Po klęsce w kampanii wrześniowej w 1939 roku Pustynia Błędowska znalazła się na terenie bezpośrednio wcielonym do III Rzeszy, a jej teren stał się częścią poligonu E-Stelle Udetfeld w skład którego wchodziło lotnisko Schendek (dzisiejsze Pyrzowice). Wojska niemieckie użytkowały pustynię na wiele sposobów – głównie lotnictwa, które ćwiczyło tu strzelanie z broni pokładowej samolotów Messerschmitt Bf109. Na Poligonie testowano także różne rodzaje bomb o wadze nawet do 1000 kg. Do prac w przygotowanie poligonu angażowana była lokalna społeczność w formie prac przymusowych. Grupa mieszkańców w trakcie prac przymusowych na Pusryni Błedowskiej. Fot. Zenon Zacłona Istnieją wiarygodne przekazy znane z raportów wywiadu Armii Krajowej, że Pustynia Błędowska była miejscem testowania pocisków manewrujących V1 a być może także V2, gdyż takowe były dostarczane na lotnisko Udetfeld, a wśród złomu powojskowego odnajdowano w latach późniejszych różne części uzbrojenia typowe dla tej broni. W tych czasach powstał schron na Dąbrówce (zawalił się w 2009 roku a pozostałości są tam do dziś) oraz schron na Czubatce, który został wysadzony tuż przed wycofaniem się wojsk niemieckich. Platforma na punkcie widokowym Dąbrówka w Chechel - na pierwszym planie ruiny schronu. Źródło: Do dziś kontrowersje wzbudza obecność na terenie Pustyni Błędowskiej słynnego oddziału Afrika Korps z samym Feldmarszałkiem Erwinem Rommlem na czele. O ile brak jest historycznych przekazów o obecności samego Rommla na Pustyni Błędowskiej to z całą pewnością można potwierdzić, że na jej obszarze był testowany sprzęt wykorzystywany później przez wojska niemieckie w kampanii afrykańskiej. Świadczą o tym nie tylko przekazy mieszkańców, ale także środowiska wojskowego, wg którego takie ćwiczenia odbywały się na południowej części obszaru – z dala od osad ludzkich oraz aktywnych w tym rejonie oddziałów partyzanckich. Po zakończeniu II Wojny Światowej teren Pustyni Błędowskiej przejęło Ludowe Wojsko Polskie, które wykorzystywało je, jako poligon dla lotnictwa w tym dla samolotów odrzutowych MIG-17 i MIG-21. Przekazanie na potrzeby wojska ok 2300 ha pustyni i okolicznych lasów wiązało się z wywłaszczeniem rolników z terenów Pustyni, a przede wszystkim z terenu łąk w dolinie Białej Przemszy, które użytkowane były przez okoliczną ludność także w okresie niedawno zakończonej wojny. Co ciekawe obecność wojskowych w pewnym stopniu przyczyniła się do powodzenia trwającej akcji zalesiania. Ma to związek przede wszystkim z tym, że roznosili oni materię organiczną po całej Pustyni w trakcie ćwiczeń. W tym okresie powstał nieistniejący już domek SD (Stanowisko Dowodzenia) na Czubatce w Kluczach, a w latach 70-tych ściągnięto w pobliże Przemszy kilkadziesiąt sztuk różnego rodzaju sprzętu artyleryjskiego – głównie armat przeciwlotniczych. Sprzęt ten nie był użytkowany. Prawdopodobnie miał służyć, jako cele dla lotnictwa, jednak ostatecznie został zezłomowany przez okoliczną ludność. Widok na Domek SD w okresie jego funkcjonowania oraz jego nieistniejące już ruiny na wzgórzu Dąbrówka. Źródło PTTK oraz fot. Dawid Oruba Ćwiczenia Wojskowe stwarzały potencjalne zagrożenie dla mieszkańców terenów wokół Pustyni Błędowskiej. Często zdarzały się pojedyncze przypadki uszkodzeń ciała, które były skutkiem nie tyle ostrzału, co prób rozbrajania ładunków. Mimo że załogi poligonów usuwały zapalniki, to często zdarzało im się coś ominąć. Do najpoważniejszego wypadku doszło 31 marca 1979 roku. Wtedy to czterech mieszkańców Chechła zginęło w wyniku wybuchu bomby lotniczej, którą próbowali rozbroić. Ofiarami byli uczniowie miejscowej szkoły. Wypadek ten zakończył okres używania ostrej amunicji na terenie Pustyni. Od tej pory Wojsko wykorzystywało jej obszar tylko, jako zrzutowisko dla wojsk powietrznodesantowych. Złom powojskowy był mimo to bardzo często wykorzystywany przez okoliczną ludność. Z łusek pocisków tworzono materiały użytku codziennego, a części artylerii były wykorzystywane nawet w sprzęcie rolniczym czy tartakach. Ostatecznie materiały niebezpieczne zostały usunięte zarówno przez wojsko, jaki i miejscowy samorząd w ramach realizacji dwóch projektów z programu LIFE+. Co ciekawe, to właśnie na Pustyni Błędowskiej Wojsko Polskie po raz pierwszy sięgnęło po środki unijne w celu realizacji swoich działań i w wyniku bliźniaczego do projektu gminnego projektu LIFE +, usunęło drzewa i krzewy z północnej części pustyni. Materiały niebezpieczne odnaleznione w trakcie prowadzenia prac w zakresie odminowania na Pustyni Błędowskiej. Źródło fot. własna Po transformacji ustrojowej, wojsko stopniowo zmniejszało obszar, na którym prowadziło swoją działalność, aż ostatecznie skupiło się na 375 ha północnej części Pustyni i wykorzystuje go do dziś, jako plac ćwiczeń. Odbywają się tu różne ćwiczenia wojsk lotniczych w formie zrzutu spadochroniarzy czy sprzęty bojowego i zaopatrzenia. Ich widok na stałe wpisał się już w krajobraz Gminy Klucze, a wykonywane skoki cieszą się sporym zainteresowaniem stając się swego rodzaju atrakcją turystyczną obserwowaną z punktów widokowych. Najlepsze warunki stwarza ku temu Dąbrówka w Chechle. Do lat 90tych w okolicach Pustyni funkcjonowała także jednostka wojskowa zlokalizowana w pobliżu Stawu Zielonego. Był to obiekt tymczasowy, bez trwale związanych z gruntem budynków, ale ślady jej istnienia można odnaleźć do dziś. Wizyta władz gminnych na terenie jednoski położonej w pobliżu Gminy Klucze. Źródło: fot. Andrzej Brzeźiński - Na Pustyni Błędowskiej miało miejsce kilka ważnych wydarzeń o charakterze wojskowym. Jednym z nich były ćwiczeń Wojsk NATO w ramach akcji „Cooperative Bear’99”, które miały miejsce w 1999 roku, a zaangażowanych było w nie 18 państwa. Podobnym wydarzeniem były polsko-kanadyjsko-amerykański desant w 2014 roku w czasie którego z samolotów C-17 Globemaster wykonywano skoki żołnierzy oraz zrzuty sprzętu wojskowego w tym samochodów HMMWV Zrzut spadochroniarzy z samolotu C-17 Globemaster. Żródło: fot. własna Obecnie północna część Pustyni będąca w zarządzie RZI Kraków jest terenem użytkowanym głównie przez żołnierzy z 6 Brygady Powietrznodesantowej im. gen. bryg. Stanisława Franciszka Sosabowskiego. Związki tej jednostki z lokalną społecznością są bardzo szerokie, a o przywiązaniu obu stron do siebie świadczy chociażby fakt, że Herb Gminy Klucze znalazł się na nadanym w 2017 roku sztandarze dla 6 batalionu logistycznego, który chodzi w skład 6 BPD. Przekazanie sztandaru z widocznym herbem Gminy Klucze Żródło: fot. własna Pustynia Błędowska – informacje ogólne Pustynia Błędowska znajduje się na pograniczu Wyżyny Śląskiej i Wyżyny Olkuskiej. Ma niecałe 10 km długości i 4 km szerokości. Zdjęcie : mapy Google Powstała w skutek wycinki sporej ilości drzew potrzebnych do kopalni srebra i ołowiu, którymi były wzmacniane szyby kopalniane na terenie Olkusza. Teren pustynny ma podłoże żwirowe i piaskowe więc owa wycinka drzew oraz pobór wód gruntowych doprowadziły do powstania pustyni Ciekawostki związane z Pustynią Błędowską: Pustynia Błędowska znajduje się na terenie Parku Krajobrazowego Orlich GniazdCzęść pustyni jest terenem wojska, na który jest zakaz wstępu. Wykorzystywana jest jako zrzutowisko dla spadochroniarzy, sprzętu bojowego i zaopatrzenia. Obecnie jest realizowany projekt „Kompleksowa ochrona nieleśnych siedlisk przyrodniczych na terenach wojskowych NATURA 2000” Białe punkty na niebie to spadochroniarze 🙂 W lata 50-tych wieku XX na pustyni można było zaobserwować zjawisko nazywane fatamorganą ( czyli zauważanie złudnego przedmiotu znajdującego się w większej odległości).Na pustyni dochodziło do burz piaskowych, które zasypywały pobliskie łąki oraz tworzyły na pustyni wysokie skarpy piasku. Silne podmuchy wiatru tworzyły również piaskowe wiry. Do dzisiaj należy uważać podczas porywistego, silnego wiatru i burz. W trakcie realizacji projektu „Natura 2000” na terenie Pustyni Błędowskiej znaleziono 9500 przedmiotów wybuchowych i niebezpiecznych, które były pozostałościami po dwóch wojnach światowych oraz wykorzystywaniu pustyni jako poligonu wojskowego. Pustynia Błędowska – punkty widokowe Punkt widokowy Róża Wiatrów Widok z lotu ptaka – punkt widokowy Róża Wiatrów Najnowszy punkt widokowy, do którego można dojechać z drogi Klucze i Hutki. Dojazd jest oznakowany, możemy zatrzymać się tuż za znakiem i zrobić spacer ok. 1 km lub pojechać dalej samochodem i zatrzymać się tuż koło punktu widokowego Skrzyżowanie drogi Klucze i Hutki Róża Wiatrów została wybudowana w 2018 roku – stanęły tam altany, punkty widokowe i molo. Organizowane są tu różnego rodzaju imprezy sportowe, kulturowe stąd wybrać się również w trasę ścieżek edukacyjnych. Armata przeciwpancerna wojska polskiego z czasów II Wojny Światowej Widok na Pustynie Błędowską 2. Punkt widokowy Wzgórze Czubatka Wzgórze Czubatka 382 znajduje się w miejscowości Klucze. Można tam dojechać samochodem lub dojść pieszo. Droga jest oznakowana. Znaki prowadzące do wzgórze Czubatka oraz Staw zielony Z tego punktu widokowego możemy zobaczyć pustynie z lotu ptaka. Wzgórze Czubatka i widok na Pustynię Błędowską Możemy wybrać się również na spacer żółtym szlakiem na pustynie lub na Staw Zielony i Czerwony. Do stawu Zielonego oraz Czerwonego można również dojechać samochodem. Zdjęcie: mapy Google Stawy powstały w skutek zatopienia dawnych wyrobisk kopalnianych. Nazwa stawu Czerwonego pochodzi od koloru występującej tu gliny, która była z tego miejsca wydobywana. Pokłady gliny barwiły wodę na rdzawo-czerwony kolor – teraz woda ma kolor miejscu stawu Zielonego wydobywano wapień jurajski oraz rudę żelaza – piryt i limonit. Staw Czerwony Staw Czerwony Staw Zielony – jest miejscem koła łowickiego 3. Punkt Widokowy Dąbrówka Wzgórze Dąbrówka 355 w miejscowości Chechło – to tutaj mieści się kolejny punkt widokowy na Pustynię Błędowską i to w tej części pustyni są prowadzone działania przez wojsko, czyli wejście jest zabronione. Dojazd do punktu widokowego jest oznakowany, parking tuż koło punktu widokowego. Platforma puntu widokowego Dąbrówka Pojazd wojskowy WSKAZÓWKI: wybierając się z dzieckiem należy uzbroić się w cierpliwość: pustynia do duża piaskownica w oczach małego dziecka,spacer po pustyni z wózkiem – może być ciężko, sam spacer jest już męczący, wybierając się na spacer na Staw Zielony i Czerwony najlepiej bez wózka, przejścia są wąskie, a na końcu są nawet schody, jeżeli wybieracie się z daleka i chcemy tylko zobaczyć punkty widokowe warto połączyć zwiedzanie z pustyni z innymi atrakcjami w okolicy